بررسی کارایی 6 علفکش ثبت نشده در مزارع سیب زمینی در ایران و تعیین ارتباط تاثیر علفکش با فعالیت آنزیم p450 مونواکسیژناز

به منظور بررسی کنترل علفهای هرز سلمه و تاج خروس و میزان تحمل سیب زمینی نسبت به علفکشهای مختلف و نیز بررسی نقش آنزیم سیتوکروم p450 مونواکسیژناز در متابولیسم علفکش، آزمایشهایی در طی سالهای 1387 تا 1390 در دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه محقق اردبیلی و نیز بخش تحقیقات علفهای هرز دانشگاه آروس دانمارک انجام شد. در ابتدا آزمایشهای دز-پاسخ به علفکشهای متریبوزین، اتال فلورالین، تریفلورالین، پندیمتالین، ریمسولفورون، اگزادیارژیل، eptc در گلخانه انجام گرفت. سپس علفکشها و دزهای موثرتر در ازمایش مزرعه ای ارزیابی شدند. در مرحله بعد مطالعات آنزیم سیتو کروم p450 مونواکسیژناز به منظور بررسی فعالیت انزیم و همچنین متابولیسم علفکش با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع-اسپکترومتری جرمی (lc_ms/ms) با توجه به نتایج آزمایشهای دز-پاسخ انجام شدند. نتایج آزمایشهای گلخانه ای و مزرعه ای نشان داد که علفکش ریمسولفورون به ترتیب در دزهای 50 و 40 گرم ماده موثره در هکتار بصورت پس رویشی و پیش رویشی کاراترین علفکش در کنترل سلمه و تاج خروس و حداکثر تحمل و عملکرد در سیب زمینی بود. علفکشهای اگزادیارژیل و متریبوزین نیز نتایج خیلی خوبی را نشان دادند. همچنین نقش آنزیم سیتوکروم p450 مونواکسیژناز در متابولیسم علفکش ریمسولفورون در سلمه و تاج خروس و سیب زمینی تشخیص داده شد بطوریکه با تزریق علف کش فعالیت آنزیم در سیب زمینی به بیش از 8 برابر، در سلمه بیش از 3 برابر و در تاج خروس به کمتر از 3 برابر حالت بدون علفکش رسید و ریمسولفورون را تجزیه کرد. نتایج آزمایش lc_ms/ms نیز نشان داد که بیشترین میزان تجزیه علفکش جذب شده به ترتیب در سیب زمینی، سلمه و در نهایت تاج خروس بود. لازم بذکر است که سیب زمینی حداقل جذب علفکش را در مقایسه با سلمه و تاج خروس نشان داد. لذا حداقل جذب و حداکثر تجزیه علفکش جذب شده عمده ترین مکانیزم تحمل طبیعی سیب زمینی نسبت به ریمسولفورون تشخیص داده شد.